Historia ogrzewania

Zasada działania centralnego ogrzewania została opracowana na podstawie inkubatora do wylęgu jaj zaprojektowanego przez francuskiego rolnika.

​​Inżynier i hodowca kurcząt Jean Simon Bonnemain wynalazł metodę regulacji ciepła, którą wykorzystał w swoich projektach inkubatorów jaj i badaniach procesu wylęgu.

Urządzenie Bonnemaina zostało udoskonalone i przywiezione do Anglii przez markiza de Chabannes, który w 1829 r. zastosował je do ogrzewania oranżerii na zamku w Windsorze.

Uprawiane lokalnie rośliny egzotyczne, takie jak palmy, drzewa cytrusowe czy ananasy, były w tamtych czasach w Wielkiej Brytanii symbolami wysokiego statusu społecznego. Tylko najbogatsze rezydencje mogły sobie pozwolić na luksus, jakim były ogrzewane szklarnie.

Stosowano w nich systemy oparte zarówno na parze, jak i na gorącej wodzie, a niektóre z największych firm z branży ogrzewania domów początkowo produkowały rozwiązania dla ogrodnictwa – w tym Beeston Boiler Company oraz Hartley & Sugden (która później zainstalowała kotły grzewcze w Pałacu Buckingham).

​​Ogrzewanie pojawia się w domach dzięki wynalazcy z Massachusetts pracującemu w londyńskiej dzielnicy Clerkenwell.

Bazując na pomysłach swojego ojca, Jacoba, Angier March Perkins zbudował system ogrzewania wodnego składający się z zawijanych rur wewnątrz pieca, który rozprowadzał gorącą wodę pod ciśnieniem po całym domu, do kolejnych zawijanych rur przymocowanych do ścian i tworzących proste grzejniki.

Pierwszy system Perkinsa został zainstalowany w cieplarni na terenie rezydencji Hurlingham House, gdzie obecnie znajduje się słynny londyński klub krokietowy. Wśród innych wczesnych instalacji ciepłowniczych warto wymienić Exotic House w Kew Gardens i Elephant Stables w Regent’s Park.

System Perkinsa był pierwszym systemem centralnego ogrzewania stosowanym w domach (chociaż tylko w tych najzamożniejszych). Jego projekt i instalacja były bardzo kosztowne, a ponadto wymagał on stałego monitorowania ciśnienia i obsługi pieca przez specjalny personel.

Był to kosztowny i dość niebezpieczny element wyposażenia domów, który budził jednocześnie uwielbienie i strach. Kontakt mebli z gorącymi rurami mógł doprowadzić do pożaru, a z powodu wysokiego ciśnienia często dochodziło do eksplozji kotłów. Perkins stopniowo dopracowywał swój system, przez co stawał się on coraz bezpieczniejszy i zdobywał rozgłos.

Z USA do Londynu przyjeżdża protegowany Perkinsa, który później zbuduje system ogrzewania parą w Białym Domu.

Inżynier Joseph Nason przyjechał z Bostonu do Londynu, by uczyć się od Perkinsa. Spędził w jego firmie kilka lat, nadzorując wiele instalacji, po czym zabrał zdobytą wiedzę do USA. W 1841 r. zainstalował pierwszy w Ameryce system ogrzewania gorącą wodą w fabryce włókienniczej w Massachusetts.

Nason był jednak wielkim zwolennikiem rozwiązań parowych, zaczął więc wymyślać, patentować oraz budować własne parowe urządzenia grzewcze. Ze względu na częste eksplozje przemysłowych kotłów parowych przebicie się z tym pomysłem nie było łatwe.

Nason był jednak wytrwały i dokonał ogromnego postępu w technologii ogrzewania parowego. W 1855 r. Nason był już uznanym ekspertem dzięki kilku udanym wdrożeniom i otrzymał zlecenie na budowę systemu ogrzewania parowego w Białym Domu.

Najwyższym budynkiem w Stanach Zjednoczonych był wówczas Kościół Trójcy Świętej na Manhattanie, którego iglica miała wysokość 85 m. Dzięki niezawodnej i coraz bardziej zaawansowanej technologii ogrzewania parowego w mieście można już było wznosić wyższe budowle.

Nason, który przeszedł do historii jako „pionier ogrzewania parowego”, przyczynił się do rozwoju infrastruktury miejskiej Nowego Jorku. To dzięki jego pracy na przełomie wieków miasto zaczęło piąć się w górę, czego ukoronowaniem był w pełni ogrzewany parą Empire State Building zbudowany w 1931 r.

Jeśli Twoje antyczne grzejniki wymagają uwagi lub chciałbyś dodać oszczędność energii poprzez sterowanie temperaturą, umów się na wizytę z jednym z naszych specjalistów. Nasze studium przypadku dotyczące ulicy Monroe pokazuje, jak pomogliśmy wprowadzić równomiernie zrównoważone ogrzewanie parowe do domu w stylu brownstone na Brooklynie.

Pierwsze grzejniki ozdobne były upiększane zawijasami, motywami roślinnymi… i płomieniami!

Postęp w dziedzinie technologii odlewniczej pozwolił na wytwarzanie bardziej szczegółowych form. W 1888 r. John B. Dyar opatentował projekt zdobienia grzejników, czerpiąc inspirację z tradycyjnych motywów używanych przez producentów pieców z Pensylwanii, którzy byli liderami w tej dziedzinie.

W projekcie Dyara dolna część grzejnika była ozdobiona płomieniami – motyw ten występował powszechnie w wielu kolejnych projektach. W konstrukcji Bundy’ego o nazwie „Pyro” dodano nawet smugi dymu. Dziś te projekty mogą wydawać się nieco dziwaczne, ale wówczas był to sprytny sposób na promocję grzejników jako „czystej” nowej technologii, która miała zastąpić „brudne” kominki węglowe.

​W ciągu zaledwie siedmiu lat firma stała się największym producentem kotłów i grzejników w historii. Założycielami firmy byli John B. Dyar, autor genialnych projektów dekoracyjnych, naukowiec John B. Pierce, który założył również ważny instytut badawczy zajmujący się zdrowiem publicznym, oraz Clarence Mott Woolley, przemysłowiec, którego pod względem możliwości i wpływów można porównać z Billem Gatesem czy Steve’em Jobsem.

W 1895 r. na wystawie w Bryant Iron Works w hrabstwie Niagara zaprezentowano rewolucyjną maszynę odlewniczą Bryanta. Jej twórca, Orrin Bryant, opracował ją na zlecenie firmy Pierce Steam Heating Company jeszcze przed fuzją w 1892 r.

W artykule z tamtych czasów napisano, że „wykonuje ona pracę człowieka lepiej niż jakikolwiek człowiek i robi to z niewiarygodną szybkością”.

Dzięki mechanizacji całego procesu można było wykonywać 2500 odlewów w ciągu 10 godzin. Dla porównania: wykwalifikowani robotnicy mogli w tym czasie wykonać 30 odlewów. Masowa produkcja na taką skalę pozwoliła firmie ARCo ustanowić nowy standard w technologii odlewnictwa i znacznie przyspieszyła jej rozwój.

J. P. Morgan pomaga ARCo zmonopolizować rynek grzejników.

​Sukcesy, wzrost renomy i szybki rozwój firmy przyciągnęły uwagę znanego finansisty J.P. Morgana. Pod jego kierownictwem wykupiono kilku konkurentów American Radiator Company, co doprowadziło do powstania jednej z największych firm na świecie. Niedługo później roczna sprzedaż wyniosła 187 000 000 USD, co stanowi równowartość dzisiejszych 3,2 mld USD.

W miarę rozwoju firma ARCo założyła własny instytut badań termicznych w Buffalo w stanie Nowy Jork. Dzięki możliwościom finansowym i renomie w branży w bardzo krótkim czasie udało się osiągnąć wysoki poziom zaawansowania technologicznego. Można powiedzieć, że firma ARCo była prawdziwym potentatem technologicznym początku XX wieku – podobnie jak dziś Google, Apple czy Amazon, które są pionierami w dziedzinie smartfonów, komputerów i Internetu rzeczy.

Wywołało to wzmożone działania wśród konkurencyjnych firm brytyjskich, takich jak Beeston Boiler Company z Nottingham i Longden, Walker and Co z Sheffield, które projektowały i wytwarzały własne modele grzejników.

Firma ARCo nie mogła konkurować z lokalnymi producentami grzejników pod względem cen i czasu realizacji, importując swoje produkty z zagranicy, dlatego konieczne było wybudowanie fabryki w Wielkiej Brytanii. Na miejsce budowy ogromnej odlewni kierownictwo wybrało miasto Hull we wschodnim Yorkshire, znajdujące się w pobliżu linii kolejowej North Eastern Railway i międzynarodowego portu.

W 1915 r. grzejniki ARCo można było znaleźć w Opactwie Westminster, na zamku w Warwick i w katedrze w Leicesterze, co ugruntowało reputację firmy.

Przeczytaj nasze studium przypadku dotyczące renowacji 150-letnich grzejników ARCo w Katedrze w Leicester.

ARCo buduje siedzibę w Londynie, wzorując się na wspaniałej centrali na Manhattanie.

Jako potentat o ugruntowanej pozycji, w 1924 r. firma ARCo ukończyła budowę American Radiator Building, imponującego gmachu przy West 40th Street w Nowym Jorku, z widokiem na Bryant Park. Elewację budynku wykonano z czarnych cegieł i granitu, co miało symbolizować węgiel, a na szczycie umieszczono złote pinakle przypominające kawałki żaru.

Pięć lat później ten sam architekt, Raymond Hood, otrzymał zlecenie na projekt budynku Ideal House przy Argyll Street w Londynie, naprzeciwko domu towarowego Liberty. Charakterystyczny blok w stylu art déco ma czarno-złotą fasadę i jest wzorowany na jego odpowiedniku znajdującym się na Manhattanie.

Odlewnia w Hull produkowała grzejniki do 1976 r., jednak rynek zalały tanie stalowe grzejniki płytowe.

W 1935 r. odlewnia została zmechanizowana. Oprócz grzejników i kotłów ARCo były tam produkowane żeliwne wanny marki Standard Sanitary, a tuż obok znajdowała się druga fabryka wytwarzająca ceramikę łazienkową.

W 1953 r. amerykańska firma Standard Company przejęła cały zakład i wybudowała nowe laboratorium badań termicznych. Było to już łącznie 36,5 ha powierzchni. Rozpoczęto tam również produkcję wyrobów z blachy stalowej, m.in. grzejników płytowych.

W 1976 r. linie produkcyjne kotłów i grzejników przejęła grupa Stelrad. Grzejniki płytowe były tańsze w produkcji i miały znacznie krótszą żywotność niż żeliwne, co przekładało się na większą opłacalność.

Grupa Stelrad ostatecznie zaprzestała produkcji grzejników żeliwnych, a grzejniki płytowe zdominowały rynek i zaczęły być powszechnie stosowane w całej Wielkiej Brytanii.

Nowatorska książka na nowo rozbudza zainteresowanie oryginalnymi grzejnikami.

W 1992 r. Dan Holohan, guru w dziedzinie ogrzewania parowego, wydał książkę „The Lost Art of Steam Heating” (Ogrzewanie parowe – zapomniana sztuka), w której wyraził swój zachwyt towarzyszący pracy nad liczącymi setki lat systemami grzewczymi. Określił to uczucie jako „dotykanie historii” i porównał je do podróży w czasie.

Książka Holohana opisuje również sekrety grzejników, które wyszły na jaw po usunięciu nieumiejętnych poprawek i przeróbek. Egzemplarze tej książki można znaleźć w każdym salonie Castrads.

Castrads North America otwiera oddziały na Brooklynie i Manhattanie

Firma Castrads szanuje pionierskie dokonania inżynierów z przeszłości. Nasze motto brzmi: renowacja zamiast wymiany.

Nowe grzejniki żeliwne – które produkujemy w Manchesterze od 2006 r. – są wykonywane tymi samymi sprawdzonymi metodami co oryginalne produkty i będą służyć przez wieki.

W 2018 r. rozpoczęliśmy działalność w muzeum ogrzewania, jakim jest Nowy Jork. Naszą misją jest tu dostosowywanie systemów grzewczych „pozłacanego wieku” do współczesnych standardów kładących nacisk na poszanowanie klimatu.

Realizujemy ten cel, ograniczając niepotrzebną produkcję i sprzedaż nowych grzejników poprzez renowację istniejących systemów, dodawanie układów regulacji temperatury oraz współpracę z inżynierami termotechnikami opracowującymi metody odejścia od gazu i przejścia na niskotemperaturowe systemy centralnego ogrzewania zasilane pompami ciepła. Wszystko to przy zachowaniu estetyki i materiałów, które naszym zdaniem pasują idealnie do zabytkowych domów.